Đêm hè oi bức thấm vào lòng đất, đánh thức chú ấu trùng mời gọi. Đất mở toang đẩy chú ấu trùng ra bên ngoài. Nó được chắp cánh thành chú ve, bay lên cao, bám vào một thân cây, ngơ ngác nhìn bóng đêm suy nghĩ. Hồi ức xoay tròn, nó nhớ lại ngày xưa khi mẹ nó sinh ra nó trong lòng đất có hứa rằng: “Con hãy cố gắng nằm trong đất đen tối này một thời gian, sau đó con sẽ được chắp cánh bay cao vào bầu trời trong ánh sáng rực rỡ, huy hoàng. Nhờ ánh sáng con sẽ nhận rõ vũ trụ và chính mình hơn!”

                   Nhưng sao hôm nay nó được chắp cánh bay cao mà bâù trời vẫn đen tối? Nó nhìn vào bóng đêm chợt nhìn thấy một điểm sáng vàng nơi xa. Tung cánh bay thẳng về hướng đó. Mừng rỡ nhẹ chân đáp bên ánh sáng vàng. Niềm vui dâng tràn khi nhìn thấy thân thể rõ  hơn trong ánh sáng. Thích thú nó nhảy tung tăng quanh ánh sáng… thì bất chợt nhận ra một bóng đen ở bên phải đang nhảy theo. Nó dừng lại, bóng đen dừng lại. Nó nhìn bóng đen suy nghĩ; nó đưa tay gãi đầu, bóng đen gãi đầu; nó lấy tay về, bóng đen lấy tay về; nó đưa chân ra, bóng đen đưa chân ra; nó rũ đôi cánh, bóng đen rũ đôi cánh…

                   Một cảm giác khó chịu, muốn tránh xa bóng đen. Nó chạy tách ra xa bóng đen. Bóng đen chạy theo bám chặt chân nó. Dừng chân đứng lại, bóng đen dừng theo. Mọi hành động của nó bóng đen đều làm theo. Bực tức nó quay qua hỏi bóng đen, bóng đen quay về hướng nó:

-         Ê! Mày là ai?

-         Ê… mày… là… ai…

-         Tại sao mày theo tao?

-         Tại… sao… mày… theo… tao…?

-         Thằng kia sao mày không trả lời mà lập lại lời tao?

-          Thằng… kia… sao… mày… không… trả… lời… mà… lập… lại… lời… tao…?

                   Thằng bóng đen không trả lời và luôn lập lại lời nó.

                   Bực tức dâng cao, nó tung cánh bay ra khỏi vùng sáng vào bóng đêm đậu trên thân cây. Nhìn quanh không thấy bóng đen kia nữa. Mừng thầm, nó bay trở lại vùng sáng, nhẹ đáp xuống và nhìn về phía bên phải: thằng bóng đen lại xuất hiện. Bực tức nó nhắm mắt lại để không nhìn thấy thằng bóng đen nhưng nó  cũng không thấy được chính mình, những điều thắc mắt về thằng bóng đen dậy lên trong suy nghĩ:

                   - Tại sao? Tại sao? Trong ánh sáng ta thấy nó, trong bóng đêm lại không; ta nhắm mắt để không thấy nó ta lại không thấy ta?

                   Hính ảnh của thằng bóng đen trở lại rất mau trong kí ức, nhận chìm những suy nghĩ miên man. Thắc mắc vẫn không giải quyết được. Nó quyết định kiểm chứng thằng bóng đen một lần nữa. Mở mắt nhìn sang bên phải, nó không thấy thằng bóng đen. Nhưng một màn đêm đen bao trùm không gian, ánh sáng vàng của hiên nhà đã tắt.

                   Đưa mắt nhìn vào bóng đêm, nó bắt gặp một ánh sáng trắng nơi xa. Tung cánh bay về hướng đó, đáp nhẹ xuống. Như một quán tính nó nhìn sang bên phải. Không thấy thằng bóng đen(nó mừng thầm). Nhìn sang bên trái, thằng bóng đen xuất hiện trong hình dáng gầy guộc, mờ nhạt. Những suy nghĩ thắc mắc lại về, lần này nó cảm thấy thương hại thằng bóng đen. Loanh quanh suy nghĩ, ánh sáng trắng yếu ớt làm nó mỏi mắt. Không thích ánh sáng này, nó tung cánh bay vào bóng đêm.

                    Bay lên cao, lên cao. Nó mừng rỡ, hân hoan khi thấy nơi xa một vùng ánh sáng muôn màu hiện ra.Nó bay mau về hướng đó. Vùng ánh sáng lớn dần, lớn dần. Nó đáp mình xuống và thầm nghĩ: “Có lẽ đây là vùng ánh sáng mà mẹ đã hứa?!” Nhìn xung quanh, nỗi hoang mang chợt đến. Thằng bóng đen đang bủa vây quanh nó: bên phải ba thằng, trước mặt hai thằng, bên trái ba thằng, sau lưng một thằng. Nó bị bao vây tứ phía, sợ hãi tung cánh bay ngược về bóng đêm.

                    Bất chợt nó gặp một ánh sáng bập bùng nơi xa. Quyết định bay về hướng đó để dừng chân suy nghĩ. Anh sáng càng lúc càng rõ dần. Nó đáp xuống. Thình lình, một làn hơi nóng đánh bật nó trở lại bóng đêm. Hốt hoảng,nó bay lên cao bám chặt vào một thân cây gần đó. Bên dưới ánh lửa của đống rác bập bùng. Nó nhắm mắt xua đi nỗi sợ hãi nhưng tất cả trở về rõ nét hơn.Suy nghĩ miên man… nó thiếp ngủ…

                   Một luồng sáng nóng trên lưng làm nó tỉnh giấc. Nó không dám mở mắt vì sự sợ hãi bị thêu đốt. Những giây phút nặng nề trôi qua, luồng hơi nóng vẫn không biến đổi.

                   Bỗng dưng những tiếng xôn xao của cỏ cây hoà lẫn trong tiếng chim hót mừng đón ánh dương vọng vào tai làm nó hé mắt nhìn ra. Một luồng sáng nhẹ lướt qua. Mừng rỡ nó mở to mắt để nhìn cho rõ. Một không gian tuyệt đẹp hiện ra. Cỏ cây xanh tươi dưới bầu trời xanh mây trắng. Hân hoan dâng trào vì biết mình đang ở dưới ánh sáng mặt trời –ánh sáng chân thật mà mẹ nó đã hứa ngày xưa- nó vươn vai, rũ cánh đứng thẳng người lên nhìn ngắm vũ trụ. Chợt nhìn sang phải nó bắt gặp thằng bóng đen dưới chân mình rõ nét trong im lặng.

                    Những hình ảnh, biến cố của đêm qua về trong suy nghĩ. Thắc mắc trở lại, nó dồn hết tâm, ý, lực để hiểu rõ thằng bóng đen kia là ai nhưng vô vọng. Mệt mỏi nó buông lỏng suy nghĩ. Nhìn xuống đất, nó chợt nhận ra sự đồng cảmvì những hình ảnh đồng trạng ở dưới đất: Tất cả cỏ cây đều có cái bóng đen giống mình trải dài sát bên chân, không có sự ngoại trừ. Mọi thắc mắc đã được giải đáp. Trong sự trực nhận trên, nó tự nói với mình: “À, ta đã hiểu bóng đen kia là ai rồi. Nó là chính ta trong ánh sáng vì trong bóng đêm ta sẽ không bao giờ thấy nó. Cũng như ta biết nhờ ánh sáng ta thấy ta rõ hơn và nhờ bóng đen ta biết được ta đang ở loại ánh sáng nào. Sự chân thật hay sự hư ảo được thể hiện rõ trong hình dáng đậm nhạt của nó. Tất cả mọi sự hữu hiện diện trong ánh sáng đều có bóng đen đi kèm theo. Như thể khi không có bóng đen nghĩa là không có sự hữu”.

                   Mỉm cười nó nhìn thằng bóng đen nghĩ thẫm: “Ta nhìn ta rõ hơn nhờ ánh sáng; ta hiểu ta rõ hơn nhờ bóng đen. Vậy từ nay ta sẽ gọi mày là “Thằng Tôi”. Nó cúi xuống ôm “Thằng Tôi”, “Thằng Tôi” im lặng thu người lại cuộn tròn dưới chân nó…

                   Chú ve con mừng rỡ cất giọng hát ngợi ca mặt trời…